آیا علی الگوست؟
داشتم شبکه خبر را میدیدم. مصاحبههای مفصلی با افراد مختلف در کوچه خیابان پخش کرد که فصل مشترک حرفهای همهشان این بود که الگوی ما حضرت علی(ع) است و در همه زمینهها از ایشان میتوان الگوی گیری کرد. نمونههای دیگر این برنامه و این سخنان را در مناسبتهای مختلف مذهبی و نیز در سخنان سخنرانان دینی و روحانیون به وفور مشاهده کردهایم. نوعی کلیشه رایج در گفتار مذهبی امروز جامعه ماست. روشن است که من هم به همین معتقدم که الگوی ما ائمه هستند. ولی آنچه در زندگی روزمره مشاهده میشود چیز دیگری است و سرمشقهای رفتاری ما از جاهای دیگری میآیند. به نظرم یکی از دلایل این اتفاق دور از دسترس بودن معصومین است. در سخنرانیهای بسیاری شنیدهایم که ما که مثل آنها نمیشویم و به انها نمیرسیم و ... آنها از جنس دیگری هستند. در جلسات مذهبی و جشنها و عزاداریها فراوان شنیدهام که به علم لدنی و ویژگیهای ماورائی اهل بیت(ع) تکیه کردهاند (به قول بعضی از سخنرانان وجود نورانی اهل بیت ع) و معجزاتی عجیب و غریب نقل کردهاند. شفا دادن مریضها و از غیب خبر دادن و خاک را طلا کردن و ... همه آنچیزهایی که از دست ما نمیآید. و من نمیدانم این الگو به چه کار خواهد آمد. سخنرانی چند سال پیش آقاجری در همدان یادتان هست؟ همین باورها را نشانه گرفته بود. من با این باورها مشکلی ندارم ولی گمان نمیکنم ائمه را برای این چیزها برای ما فرستاده باشند. احساس من این است که دنبال این خصوصیات رفتن ریشه در تنبلی، تفکرگریزی و اسطوره پرستی ما دارد. عمل به الگوی رفتاری اهل بیت(ع) مشکل است و این واقعیتی است تلخ که ما هم میخواهیم راحت زندگی کنیم و هم نمیتوانیم از علی دست بکشیم. تحولات دوران مدرن هم به این وضعیت کمک کرده است و ما ضمن حفظ دینداری!! به زندگی خود میرسیم. هم مدح علی را میگوییم هم مشکل با زندگی معاویهوار نداریم. و به همین دلیل است که علی برای ما خیبرشکن است و شبی هزار رکعت نماز میخواند و از شهادت خویش خبر دارد و در خانه کعبه به دنیا میآید ولی نمیدانیم که با همسرش چگونه رفتار کرده است و با فرزندانش و با همسایگانش و نیز با حاکمان و زیردستانش در دورههای مختلف زندگی. اصولاً منابع دینی ما در مورد این مسائل بیبضاعت هستند و شما کمتر کتابی میتوانید بیابید که یک علی(ع) ملموس،قابل فهم و در دسترس را معرفی کند که بتوان با او همدردی کرد و خود را جای او گذاشت و تصمیم گرفت. در عوض تا بخواهید در منابع روایی و تاریخی ما کرامت و معجزه پیدا میکنید. با این وضعیت انتظار الگوبرداری از رفتار اهل بیت(ع) چندان انتظار به جایی نیست.
میلاد علی(ع) مبارک.